Soms, niet al te vaak, heb je al bladerend door (veel) kranten en tijdschriften een gniffel-moment-je. Ontdek je dat een ander precies formuleert wat je al langer wist. Maar tot dat moment dacht je bijna alleen te staan.
Dit artikel moet echter beginnen met Henk van Tuinen. Een econoom - in ruste (ex-CBS) - die in oktober 2013 een boek publiceerde dat perfect aansloot bij het jaarthema Oefenen voor een andere tijd. Dus hem uitgenodigd voor een lezing. In maart 2014.
Oorverdovende stilte
Helaas gebeurde wat je vermoedde. Het boek werd de laatste zes maanden amper opgemerkt. Er ontstond geen (noodzakelijk) debat over zijn centrale stelling. Integendeel. Oorverdovende stilte. Alhoewel dat niet kan. Het Brabants Dagblad plaatste gelukkig enkele dagen voor de lezing een interview met hem. Maar Henk van Tuinen mocht niet aanschuiven bij een van de vele 'tafels' in Hilversum. Noch sprak hij overal in den lande over zijn Ons land kan menselijker : naar een economie die de samenleving verbetert. Of - nog beter en noodzakelijker - werd er in het Parlement over gesproken. Geen commissie ingesteld. Stilte.
Een onvermijdelijk debat
Maar toch heeft Henk van Tuinen iets aangesneden wat onvermijdelijk op 'ons' afkomt. Een debat over de alom aanwezig reclamemacht. Van Tuinen noemt een getal van 500 miljard euro. Alleen al voor reclame. Hij noemt geen bedrag voor iedereen die bezig is met PR, marketing, 'voorlichting', framen en spinnen. Overal zijn binnen onze samenleving mensen 'moedwillig' bezig anderen te beïnvloeden. Iets te laten doen dat ze zonder die inspanningen waarschijnlijk niet hadden gedaan. Waarom?
Dit debat moet niet alleen gevoerd worden vanwege de eenzijdigheid van het beïnvloedingsgeweld maar ook omdat het leidt tot veel onnodig consumeren. Hetgeen een relatie heeft met de discussie of onze aarde dit consumeren trekt. Te meer daar de groep mensen die dit gedrag vertoont steeds groter wordt.
In dat debat gaat het uiteindelijk om de vraag Who's in control? Willen we dit. Als samenleving. Het oude, o zo vertrouwde systeem waarin reclame alom koning is? Of een samenleving waarin we - door anderen - ook beïnvloed en gestuurd worden om sommige dingen anders te gaan doen? Het antwoord is niet gemakkelijk. Zal voorlopig ook niet komen omdat het debat amper is begonnen. Alhoewel?
In Vrij Nederland (van 12 april 2014) heeft Joël Broekaert het in zijn rubriek De alleseter over Henk van Tuinen, en zijn boek, zonder beiden te noemen. Waarschijnlijk kent hij het boek niet en het pleidooi dat Van Tuinen houdt voor de oprichting van een Ontplooiingsfonds om van daaruit dat tegengeluid te financieren.
Broekaert heeft het over kinderen (en hun ouders) die massaal door voedselbedrijven bestookt worden met reclame voor ongezonde producten. Heeft het over de 'jengelfactor'. Het verschijnsel dat kinderen in de supermarkt zeuren om voedsel dat ze (her)kennen uit de reclames. De zinnen die al bladerend door dit nummer in dat artikel opvielen waren:
De hoeveelheid reclame voor ongezond voedsel is exorbitant. Tijd voor een broccoli-campagne.en
De vereniging van spruitjesteler heeft niet zo veel promotiegeld. Resultaat: slechts 1 à 2 procent van de Nederlandse kinderen eet genoeg groente.
Geld uit het Ontplooiingsfonds voor 'spruitjes'
Het fonds dat Henk van Tuinen bepleit bestaat nog (lang) niet en zal er (naar verwachting) ook niet komen. Maar links of rechtsom zal er 'iets' gedaan moeten worden om tegengas te kunnen geven. Een voorbeeld uit het artikel in VN:
Om aandacht te vragen voor de exorbitante hoeveelheid reclame die er is voor ongezond voedsel, heeft het Nederlandse samenwerkingsplatform Food Guerrilla ook aangekondigd een broccoli-campagne te beginnen. Iedereen kan meedoen. Vorige week werd de eerste aanzet gegeven tijdens het Big Bang Broccoli-evenement in Amsterdam.
(vrijdag 11 april 2014)
Hans van Duijnhoven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten